Bài viết được trích từ sách “My Dear Boy: Gay Love Letters through the Centuries” biên soạn bởi Rictor Norton, chuyển ngữ sang tiếng Việt bởi All About Movies.

Trong cuốn tự truyện không chính thức “Le livre blanc” của đạo diễn Jean Cocteau, ông đã thú nhận rằng bản thân đã nhận thức được tình yêu của mình với trẻ khi còn rất bé, khi vào một lần ông vô tình nhìn thấy một cậu bé người nông dân đang trần trùi tắm rửa khiến ông đã phải ngất đi trong vui sướng cũng như sợ hãi khi nhìn thấy dương vật của cậu trồi ra giữa mảng lông mu sẫm. Cocteau đoán rằng bố của ông, người trước đó đã tự sát ở tuổi 49, là một người đồng tính luyến ái đã phải cố kìm nén khuynh hướng tính dục của ông cũng như chưa bao giờ hoàn toàn hiểu được những nỗi bất an sâu sắc từ trong tính cách của ông.

Khi tham gia học tại trường Grand Condorcet vào năm 1903, Cocteau đã phải lòng yêu Pierre Dargelos, một cậu bé trai tuấn tú đồng trang lứa với ông, người mà ông đã mô tả “mang vẻ đẹp của loài mãnh thú… một vẻ đẹp ngạo mạng càng được tôn lên bởi hơn bởi sự hư hỏng.” Không lâu sau đó, Cocteau đã bị đuổi học vì “lý do kỷ luật”, tuy nhiên hình bóng của Dargelos vấn tiếp tục đeo bám ông trong sách tiểu thuyết Les Enfants terribles cũng như bộ phim đầu tay Le Sang d’un Poete (Blood of a Poet) (1930) của ông.

Ông được gửi đến một trường nội trú khác, tuy nhiên ông sớm bỏ chạy khỏi trường để ra cảng Marseilles, nơi ông sa vào những thú vui nghiệ.n ngập (ông có tiếng là một dân chơi thuốc phi.ệ.u lâu năm) cũng như vào những mối quan hệ tình dục với các thủy thủ và những kẻ cơ nhỡ ngang đường. Vào khoảng năm 1906, ông gia nhập một nhóm thanh niên bảo trợ bởi Edouard de Max, một diễn viên với phong cách thẩm mỹ lòe loẹt sinh sống tại Paris. Một lần ông đã đi cùng Max đến một buổi dạ hội vào năm 1907 hóa trang thành một công chúa đến từ phương Đông, với mái tóc nhuộm đỏ tực, nhẫn đeo mười ngón trên tay và chân, cùng một chiếc đầm đính đầy những hạt ngọc trai. Ở đó, ông đã bị đã bị Sarah Bernhardt quở trách rằng: “Nếu tôi đã là mẹ anh, tôi sẽ đuổi anh về nhà đi ngủ.”

Nhờ có Max mà Cocteau đã xuất bản được những tệp thơ đầu tiên của mình, cũng như có phần giới thiệu ông với những người có nhiều ảnh hưởng trong giới văn học và sân khấu. Đến năm 1917, Cocteau đã kết thân được với những người như Proust, Gide, Stravinsky, Picasso, Diaghilev và Nijinsky, ông bấy giờ đã đủ nổi tiếng để có môn đồ của mình. Tình nhân đầu tiên của ông là Raymond Radiguet, người khi ấy chỉ mới 15 tuổi khi họ gặp nhau lần đầu vào năm 1918. Hai người họ đã có một cuộc tình sâu đậm cho đến khi Radiguet không may qua đời vào tháng 12 1923 năm 20 tuổi do bị sốt thương hàn. Sau một năm ở ẩn với liều thuốc phiện, Cocteau tiếp tục đâm đầu trở lại vào hàng loạt những mối quan hệ với những người tình nhân trẻ từ năm 1925 trở về sau, hầu hết là với những người con trai tóc vàng vừa tròn 18 tuổi. Họ sẽ chung sống với ông trong nhiều nhất được hai đến ba năm trước khi được kế vị bởi một phiên bản thay thế khác của Radiguet.

Le Livre Blanc xuất hiện trước công chúng lần đầu vào năm 1928, và sau đó được tái xuất bản lại vào năm 1930 mang kèm thèm những hình vẽ khiêu dâm mạnh bảo của Cocteau. Những mô tả trong sách về trải nghiệm giao cấu của ông với những chàng trai trẻ thuộc tầng lớp lao động mang tính khiêu d.âm mạnh bạo, thậm chí là so với tiêu chí ngày nay, điều khiến nó nhanh chóng trở thành một tác phẩm underground kinh điển về đề tài đồng tính nam giới.

Nhưng bản chất tác phẩm cũng là một di chứng về những bất công của người đồng tính nam giới trong xã hội, một bài luận chính trị-tình dục xoáy sâu vào các những nhục dục và cảm giác xấu hổ được nội tại hóa thế nào trước những sự kỳ thị đồng tính bởi các nhóm người ngàng hàng và những những tác nhân nắm quyền điều tiết xã hội như giáo viên: “Những bất hạnh của tôi đều đến từ một xã hội sẽ lên án bất cứ điều gì khác thường là tội ác và buộc chúng ta phải cải cách trở về những khuynh hướng tự nhiên của mình.”

Một trong những mối quan hệ tình cảm quan trong nhất về sau này của Cocteau là với Jean Marais, người diễn viên trẻ mà ông đã dành hẳn vài người con trong tác phẩm Les Parents terribles (1938) cho. Ông đã gặp Marais vào năm trước đó, khi anh vừa tròn 24 tuổi. Anh là một người con trai rất đẹp mà thuở đầu trong sự nghiệp được chọn vào những vai diễn đa phần bởi vẻ bề ngoài của anh; anh trở thành một diễn viên có tiếng (anh thủ vai một quái thú rất điển trai trong bộ phim La Belle et la bête, The Beauty and The Beast. 1946 của Cocteau) cũng như một đạo diễn sân khấu (anh tiếp tục là đạo diễn cho những vở kịch của Cocteau).

Anh và Cocteau tiếp tục sống với nhau đến năm 1947, khi họ đều có những mối quan hệ với những môn đồ trẻ tuổi của mình, nhưng họ vẫn tiếp tục là bạn bè của nhau cho đến cuối đời. Những lá thư sau đây của Cocteau gửi cho Marais, bao hàm cả khoảng thời gian trong mối quan hệ từ những ngày đầu đến khi quyết định chung sống với nhau.



JEAN COCTEAU GỬI JEAN MARAIS

[Tháng 12 1938]

Jeannot của anh,

\ Nay là Giáng Sinh, Giáng Sinh hạnh phúc nhất đời anh. Trái tim, cơ thể, linh hồn, niềm vui được chung sống và làm việc cùng em là món quà ý nghĩa nhất với anh. Anh từ chối nhận một món quà nào khác “thiết thực” hơn, và thậm chí nếu anh buộc phải, anh cũng sẽ chỉ nhìn bàn tay trao tặng nó cho mình. Jeannot yêu dấu của anh, anh không biết phải cảm ơn em nhiều đến dường nào: cảm ơn em, cảm ơn em vì tâm hồn sáng tạo tuyệt đẹp của mình, cảm ơn em vì tình yêu của em dành cho đôi ta.

Thân ái,

Jean yêu dấu của em.

[1939]

Jeannot thân mến của anh,

Anh viết thư này để nói em rằng bởi tình yêu của anh dành cho em quá lớn (hơn bất kì thứ gì trên thế gian) nên anh nay đã quyết định sẽ đã ràng buộc bản thân để chỉ yêu em như một người thân trong nhà, không phải bởi vì anh không đủ yêu em mà bởi vì anh đã yêu em quá nhiều.

Anh rất sợ – đến mức muốn chết đi – rằng mình sẽ đòi hỏi ở em quá nhiều, rằng mình sẽ tước đi sự tự do và độc chiếm em như thể trong vở kịch ấy. Và anh sợ rằng mình sẽ dằn vặt nhiều bởi em cũng đã phải lòng anh và không muốn làm anh tổn thương. Anh tự ngẫm rằng nếu anh để em được tự do, em sẽ thoải mái kể anh hết tất cả mọi thứ hơn là để anh đỡ phải thốn khổ nếu như em có phải lo ngại che giấu bất kì thứ gì khỏi anh.

Anh không thể nói rằng đây không phải là một quyết đinh khó khăn với anh – bởi tình yêu của anh cho em trong đó cũng là một sự tôn trọng - nó mang một tính chất tín ngưỡng, dường như thiêng liêng - và bởi vì anh sẵn sàng trao cho em tất cả những gì mình có để cho đi. Nhưng anh e rằng em sẽ nghĩ rằng giữa chúng ta một sự dè dặt nặng nhẹ nào đó - đó là lý do anh viết lá thư cho em hôm nay để thay lời muốn nói với em từ tận đáy lòng anh.

Jeannot của anh, anh nói em lần nữa rằng em là tất cả với anh. Thậm chí suy nghĩ đến việc ngăn can em, chiếm lấy đi thanh xuân của em với anh cũng là một điều hết sức kinh khủng. Anh đã có thể mang lại cho em một chút vinh quang phú quý, thứ duy nhất có giá trị từ việc thực hiện vở kịch đấy, và cũng là điều duy nhất quan trọng và làm ấm lòng anh.

Hãy nghĩ thử xem – ngày nó đó em sẽ gặp một ai khác trạc tuổi mình mà em sẽ giấu đi khỏi anh hoặc phải ngăn mình khỏi yêu thương vì sợ phải làm anh đau lòng – điều đó sẽ khiến anh không bao giờ có thể nguôi giận được chính mình thậm chí là cho đến ngày mình khuất. Thà chăng tước đi một phần nhỏ hạnh phúc của anh cho em có thể tự tin và đủ quả cảm để em được tự do hơn cạnh anh thay vì bố mẹ mình. Chắc hẳn em cũng đã phần nào đoán được sự đắn đo và dày vò của anh. Jeannot nhỏ bé tinh xảo của anh à.

Chỉ là anh thấy mình cần thiết phải giải thích lại thái độ của mình lại cho em, để em có thể tin chắc rằng không có một sự mù mờ nào giữa chúng ta. Anh thề với em rằng anh đủ công bằng cũng như hào hiệp đề không hề càm thấy ghen tuông và rằng điều này cho phép anh có thể được bình thản sống trong giao kèo của mình với các vị thần thánh chúng ta tôn thờ. Những vị thần này đã ban cho chúng ta qua nhiều nên sẽ không đương đắn để ta đòi hỏi nhiều thêm ở họ. Anh tin rằng những sự hi sinh sẽ được đền đáp đúng đắn, xin đừng khiển trách anh, thiên thần của anh ạ.

Anh có thể thấy qua cách em nhìn anh rằng không có ai yêu em nhiều bằng anh – và sẽ sẽ thật tệ làm sao để anh bằng bất cứ cách nào đó làm cản đường em. Jeannot của anh yêu anh như cách anh yêu em, và điều đó làm anh được nhẹ lòng. Nhấn giữ anh trong tim em. Hãy giúp anh trở nên thánh thiện và xứng đáng với cũng như với chính mình. Anh sống chỉ nhờ có em

[1939]

Jeannot thân mến,

Anh mong em hãy đọc lá thư này như cách nó đã được viết, với tâm hồn yêu dấu của em và tình yêu của chúng ta, không phải tìm thấy bất cứ một gợi ý nào của việc ghen tuông, cô đơn, và cay đắng của tuổi già, v..v. Anh thề với em rằng anh đang rất rất rất đau khổ, Jeannot của anh ạ, bởi vận may đã giúp anh có thể làm em trở nên nổi tiêng và giờ đây tất cả mọi người đều yêu mến em… Việc en giờ đây bắt đầu đi chơi mãi miết với những chàng trai trạc tuổi là điều rất đáng mừng. Dù đó có là Mercanton, Gilbert \[Mercanton và Gilbert Gil là hai diễn viên trẻ trong đoàn diễn với Jean Marais], v.v., thì anh cũng chỉ thấy nó đơn thuần là vì mục đích công việc hay vui chơi.

Thế nhưng điều mà sự ngây thơ của em khiến em không nhận ra rằng đám bạn mình hay mãi miết đi chơi cùng trong mắt người thường là những bọn ăn bám danh tiếng, những kẻ nhàn rỗi vô lại, không xứng đáng với sự hiện diện của em mà chỉ dùng điều đó để giúp đề cao địa thế của bọn chúng lên trong khi hạ thấp giá trị của em xuống. Anh không nói em điều này bởi vì anh đã được kể bảo như vậy. Anh xua đuổi tất cả những ai cố nói với anh những điều như thế. Anh nói với em vậy như một cách để giải bày những nỗi lo âu của mình, đẻ em hiểu chúng đến từ đâu và liệu chúng có chính đáng hay không.

Không. Anh chắc rằng mình đúng. Anh không bảo em rằng hãy ngưng giao du với những người bạn mới này của em lại. Anh chỉ bảo em rằng hãy cẩn trọng với họ như khi anh từng giao du với chúng khi trước. Thi thoảng hãy dừng lại thăm dò tình hình trước khi hẳn vội chạy đi gặp họ. Những cuộc trò chuyện của D. không hợp với em. Gu thẩm mỹ của hắn không hợp với em. Lối sống của hắn không dành cho em. Trong mắt em hắn như một chàng hoàng tử bạch mã, thế nhưng với anh, hắn cũng chỉ là một đứa trẻ tội nghiệp khác không có chỗ đứng trong xã hội và quá lười biếng để đối mặt với số phận.

\ Hãy thấu hiểu. Mở to tầm mắt. Suy nghĩ kĩ càng, về công việc của anh, về vở kịch, những dự án, sự thuấn khiết của chúng ta, và con đường thẳng tắp chúng ta đang bước đi- và quy chiếu nó cùng những nỗi lo âu muộn phiền của anh khi thấy rằng em luôn không có ở nhà mà luôn đi chơi cũng những bọn vô lại ấy đang làm tổn thương danh tiếng của em trong khi em không hề hay biết. Đừng giận anh vì đã thẳng thừng như vậy. Anh đã phải day dứt rất nhiều để viết những dòng này ra. Sẽ dễ hơn cho anh để lợi dungh lòng tốt của em và giữ yên lặng không nói gì. Hãy suy nghĩ về những lời này và tìm ra giải pháp trong thâm tâm em. Đừng viện lên một câu trả lời cho anh mà hãy sống nó

Thân ái,

Jean yêu dấu của em.

Tái bút: Jeannot ạ, sự dại dột của những tình nhân là bao la, thực vật, động vật, những vì tinh tú. Anh nên làm gì? Làm sao để em hiểu rằng anh chỉ có thể tồn tại qua em.

- Nhà Chúng Ta -

[Tháng 7, 1939]

Cảm ơn Jeannot của anh vì đã thừa nhận điều đó với anh. Nếu anh đã phát hiện về nó qua sự khoa trưng hay khoe mẽ của bọn thấp hèn ấy anh sợ rằng mình có thể đã ngất đi mà chết. Việc mọi chuyện bây giờ có thế nào đều không thành vấn đề với anh mà ngược lại em trong mắt anh bây giờ thậm chí còn đáng ngưỡng mộ hơn.

Ngày Chủ Nhật của anh anh dành trong những giấc mơ, trong công việc, trong tình yêu. Xin lỗi em vì anh đã phàn nàn. Tình yêu của anh dành cho em là như thế, nỗi khao khát của anh dành cho em lớn đến mức quên mất cả hoàn cảnh. Em biết đấy, nó giống như khi em hôn Édouard (trong vở kịch) lên đôi môi tê liệt của hắn. Điều đó sẽ giúp em hiểu.

\ Jeannot ạ, anh yêu em rất nhiều, anh đã thật ngu xuẩn, thật lố bịch. Anh xứng đáng với tất cả những điều đã không xảy đến với anh bởi may mắn sao thiên đường đã che chở cho những tình yêu thiên thu.

\ Jeannot của anh ạ, anh tin em. Ạnh biết, anh có thể cảm nhận được em cũng yêu anh như các anh yêu em và rằng không ai trên thế gian này đang hạnh phúc như chúng ta bây giờ. Nhưng nhìn này: Anh yêu cuộc sống. Chủ nhật này là cuộc sống. Em đã truyền cảm hứng cho như các anh đã truyền cảm hứng em. Chúng ta sống thật nhanh, bỏ xa lại những cậu con trai trẻ vô danh bên đường và những phù phiếm chốn thành thị tại Paris hay New York hàng nghìn cây số. Anh muốn tình yêu của chúng ta được tiếp tục là thừa thãi. Giống như trong những tác phẩm. Luôn sắc bén, tai tiếng, gai góc một cách quyết đoán. Em hiểu rất rõ rằng anh luôn tự tường giải bản thân rất tệ đến mức làm em không biết phải trả lời thế nào. Chúng ta hiểu nhau mà không cần dùng đến lời nói, chỉ cần qua những tín hiệu phát ra giữa chúng ta.

Jeannot của anh, hãy thông cảm cho một kẻ đang yêu cuồng dại không bao giờ muốn được điệu trị khỏi cơn điên loạn của hắn, không thể khôn ngoan lên được.

[1939]

Jeannot thân mến,

Anh nói chuyện với em tệ đến mức anh luôn phải tìm cách để minh giải cho sự ngu ngốc của mình với em tốt hơn. Không có bất cứ điều gì trên thế gian này lại khiến anh muốn được giống như "những người khác" hoặc muốn em nghĩ rằng anh đang "ghen tuông". 

Jeannot của anh, anh không biết rằng liệu có ai có thể yêu một thứ gì đó như cách anh yêu em. Anh hờn giận số phân này chứ không bao giờ có thể giận em. Hãy tưởng tượng về mơ ước này của anh: để mình có thể yêu một ai đó mà không có một sự mù mờ, không có một sự giả dối nào. Than ôi, đó quả chăng là không thể.

Về phần anh, anh đã nghĩ mình đã có thể tự giải thoát bản thân và vì, bởi những người con trai và phụ nữ đến nay vẫn si mê anh, anh đã cho rằng mình có thể đường ai nấy đi. Thế nhưng tâm hồn và thể xác anh giờ đây không còn đường nào để đi nữa. Việc quan hệ với bất cứ ai ngoài em ra, trò chuyện một cách xoa dịu với ai khác, khiến anh cảm thấy ghê tởm. Tôi bị làm giật mình bởi suy nghĩ đó. Thế nhưng điều đó không có nghĩa là anh đang đổ lỗi lên em. Em đã được tự do và bởi vận rủi đã ngăn đôi ta có thể thực hiện ước mơ đó, anh nên cảm thấy tực giận với bản thân vì đã giam giữ em, thanh xuân của em, sức sống của em lại.

Sự nổi loạn của anh, nỗi đau của anh chỉ lại một phản xả thốn khổ nguyên thủy. Suy nghĩ về việc em đang trong vòng tay người khác là một cực hình với anh. Chỉ là anh muốn được dần quen với nó và rằng trong lòng tốt vô hạn của em em se cảm thấy biết ơn ở anh. Anh chỉ mong rằng em không phải cảm thấy xấu hổ hay bó buộc vởi điều gì. Thế nhưng bởi những bí mật với anh thậm chí còn tệ hơn là những lời dối trá, anh sẽ cần em thông cảm được cho nỗi đâu bây giờ của anh và khiến nó trở nên dễ chịu hơn, Chỉ cần một cử chỉ, một lời nói, hay một ánh nhìn từ em là đủ. Anh không “ghen tuông” với người em đang yêu, anh ganh tị hắn và điều làm anh đau đớn nhất là anh nay không còn được xứng đáng với niềm vui vô bờ đó nữa. Anh đã cảm giác được nỗi đau ấy hôm qua. Anh buồn như thể khi em gặp rắc rối với gã Denham ấy [Denham là người cậu con trai rẻ mặc mộ bộ đồ ngủ màu xanh da trời mà Marais gặp được tại nhà hát và là người anh đã nhắc đến trong trác phẩm Histoires de ma vie]. Anh ghét bất cứ ai nghĩ rằng mình có thể cảm thấy hài lòng về họ.

\ Nói nôm na, bởi giờ anh đã bị tước đoạt đi tình yêu ấy và gần như tước đoạt đi không khí để thở, anh muốn được có thể trở thành như một vị thánh nhân. Bởi nếu không lựa chọn duy nhất của anh bây giờ là để di theo con đường tội đồ và đó là điều anh hoàn toàn không muốn. Thiên thần xinh đẹp của anh, anh muốn nói lại với em rằng anh yêu em. Anh không muốn gì ngoài hạnh phúc của em.

Jean yêu dấu của em.

[1939]

Jeannot thân mến,

Anh yêu em. Mọi thứ em làm đều thể hiện một sự cao thượng của tâm hồn và trái tim. Anh cảm ơn em vì tất cả những niềm vui em đã mang đến và tước đi khỏi anh.

Em là một vị thiên thần của anh. Thiếu văng em anh như quẫn trí giữa bao rắc rối trên sân khấu và với màn ảnh.

\ Bạn là thiên thần của tôi. Không có em, anh sẽ mất đầu giữa bao rắc rối với cả sân khấu và điện ảnh.

\ Lẽ ra anh phải cho đi tất cả những gì mình có để có được tình yêu của em, nhưng vì điều đó không thể xảy ra, hãy dành chỗ bí mật trong trái tim em và trong những giác quan trong tim mình cho anh.

\ Hãy yêu anh

[1939]

Jeannot thân mến,

Cảm ơn em từ tận đáy lòng vì đã giải cứu anh. Anh đã chết đuối và em đã lao mình xuống nước không chút do dự và ngoảnh lại. Điều đáng ngưỡng mộ nhất là ở đây là tất cả những việc này đều khiến bạn phải trả giá đắt và em đã không thể thực hiện được nó nếu như nó không phải vì mục đích chân thành. Thế nêm em đã cho anh một minh chứng về sức mạnh, một minh chứng rằng tất cả những thông điệp trong tác phẩm của chúng ta đều mang lại kết quả. Trong tình yêu, ta không thể chạy theo thỏ và đi săn cùng chó săn và không có thứ gọi là tình yêu nhỏ bé.

Em đã từng tin vào lời của Andre [André Goudin, thư kí của Jean Cocteau] rằng: “Mỗi chúng ta thu nhặt một gương mặt”, vân vân… Nhưng điều đó sai. Tình yêu là Tristan và Isolde. Tristan không chung thủy với Isolde và điều đó đã giết chết anh. Chỉ cần chưa đến một phút để em có thể hiểu rằng tình yêu của chúng ta không thể được đong đếm với những sự hối tiếc- một loại nỗi buồn vô căn. Anh sẽ không bao giờ quên được hau ngày ấy và vào ngày 14 tháng 7 khủng khiếp đó khi anh đã bị số phận cám dỗ và không biết phải đi về đâu. Chúng ta sẽ tìm được hòn đảo tình yêu và nhà mày sản xuất những tác phẩm nghệ thuật tuyệt đẹp của chúng ta trở lại. Anh yêu em

\ Hãy viết anh một hai dòng. Những là thư ngắn của em là ái vật của anh.

\ Jean yêu dấu của em.

Nếu được anh có thể nhờ em một điều vô lý chút được không? Với anh, việc chờ đợi là một sự giày vò. Nên nếu em về muồn, hãy điện trước cho anh biết – thậm chí là một cuộc điện thoại ngắn thôi để anh có thể được nghe giọng em.