VITA & WOOLF: TỰ DO KHÔNG CÓ GIỚI TÍNH, VÀ TÌNH YÊU ĐÔI KHI KHÔNG CÓ LỐI RA.
Bài viết về bộ phim Vita & Virginia (2018) được phỏng theo mối tình có thật giữa hai nhà văn Vita Sackville-West và Virginia Woolf.
TÂM LÝ NHÂN VẬT – TRÌNH ĐIỆP Y TRONG BÁ VƯƠNG BIỆT CƠ (TRẦN KHẢI CA, 1992)
Ánh đèn xanh rọi xuống, hai người bạn diễn bước vào sân khấu sau hơn hai thập kỷ chia lìa. Từng hạt cườm trên y phục như ánh lên hào quang của một thời vàng son. Mỗi bước chân như xuyên qua từng lớp lịch sử, huyền thoại và bi kịch. Cảnh mở đầu của Bá Vương Biệt Cơ không đơn thuần là màn tái ngộ, mà là nghi lễ hồi sinh – nơi nghệ thuật, hoài cảm và cái chết hòa cùng vào điệu hát Kinh kịch. Tựa phim được lấy từ vở tuồng cổ cùng tên, kể về Sở Bá Vương, vị vua thất trận, và Ngu Cơ, người đã chọn cái chết để đi theo chồng, như một biểu tượng tuyệt đối của sự tận hiến. Hơn cả tiết mục diễn xướng, vở kịch này là đời sống thứ hai, và cũng là đời sống duy nhất, của Trình Điệp Y – người nghệ sĩ suốt đời đã sống, hy vọng, tuyệt vọng, chết đi, để rồi hóa bất tử trong hình hài Ngu Cơ.
TÂM LÝ NHÂN VẬT - LAURA PALMER trong TWIN PEAKS: FIRE WALK WITH ME
Laura Palmer, hoa khôi xinh đẹp, con gái cưng của gia đình, thiếu nữ ngoan hiền được cả thị trấn yêu quý, chẳng may qua đời vào năm 17 tuổi. Thi thể của cô được bọc trong túi nylon, trôi dạt vào bờ sông hoang hoải, lạnh lẽo sau sau nhiều ngày mất tích. Da thịt của cô tím tái, trương phồng lên vì thấm nước. Đất cát lấp đầy hốc mắt và khoé miệng cô. Cái chết bí ẩn và đau thương của Laura vừa là khởi đầu, vừa là động lực phát triển cho series truyền hình Twin Peaks (1990 - 2017) huyền thoại của David Lynch và Mark Frost. Theo chân đặc vụ FBI Dale Cooper điều tra vụ án, người xem được đắm chìm vào một thế giới kí bí, mộng mị, đậm chất film noir và gu hài hước phi lý, nơi vẻ đẹp huyền hoặc của Laura Palmer hiện diện và len lỏi trên mọi cung đường, nẻo dốc.
VÉN MÀN VÔ THỨC: INGMAR BERGMAN VÀ NHỮNG BÓNG MA KÝ ỨC QUA FANNY AND ALEXANDER
Giữa trời đông buốt giá năm 1982, Ingmar Bergman đã gửi đi một bức thư nồng nàn, chứa chan hoài niệm ấu thơ cùng tình yêu vô bờ dành cho điện ảnh. Bức thư nhiệm màu ấy không gì khác, chính là Fanny and Alexander. Bộ phim là khúc ca thần diệu, là thiên sử thi hoa lệ về cuộc sống tư sản hào nhoáng, đồng thời chất chứa nhiều nỗi ẩn ức, âu lo cùng vẻ đẹp ma mị choáng ngợp lòng người. Tại đây, Bergman như nhập vào bóng tối nơi tâm hồn mình, để rồi chiêm nghiệm nhân sinh dưới một ánh nhìn trẻ thơ đầy thanh thoát.
TÂM LÝ NHÂN VẬT ANDREI RUBLEV trong ANDREI RUBLEV (ANDREI TARKOVSKY, 1966)
Vào năm 1966 – tức 4 năm sau khi tác phẩm đầu tay Ivan’s Childhood ra mắt, Andrei Tarkovsky đã một lần nữa làm rung động cả trời đông Moscow buốt giá bằng bộ phim thứ hai với tựa đề Andrei Rublev. Trải qua hơn 5 thập kỷ, dư âm từ kiệt tác năm ấy vẫn vang vọng trong trái tim những người yêu điện ảnh. Theo chân cuộc đời danh hoạ kiệt xuất Andrei Rublev, Tarkovsky đã làm hiện lên cả một bức tranh kiêu hùng, khốc liệt của nước Nga thời Trung cổ, đồng thời gửi gắm những dòng chiêm nghiệm, suy tư về nghệ thuật, đức tin cùng lòng vị tha, can đảm.\ \ Andrei Rublev là một trong những họa sĩ Nga thời Trung cổ vĩ đại nhất đã vẽ nên các linh ảnh và bích họa Chính thống giáo Đông phương. Với cốt truyện xoay quanh cuộc đời vị danh hoạ xuất chúng bôn ba giữa vòng xoáy lịch sử, thời đại, đạo diễn Tarkovsky đã dẫn người xem đến kho tàng nội tâm cùng những suy tư, sầu muộn, khủng hoảng của người nghệ sĩ. Thông qua hình tượng Andrei Rublev, ta có thể hình dung về một người nghệ sĩ chân chính, một hiền trí minh triết đi tìm cái thiêng liêng, cao thượng, tận hiến vì nghệ thuật, vì nhân loại, nhưng đồng thời phải phụng sự một giáo hội mục ruỗng, bọn quý tộc tham lam và những con dân vô minh, lầm than, bất hạnh. Rublev đấu tranh để bảo vệ cho đức tin, bảo vệ cho nghệ thuật, cho cái đẹp, theo ý nghĩa thanh khiết, vẹn toàn nhất của chúng.
TÂM LÝ NHÂN VẬT CABIRIA trong NIGHTS OF CABIRIA (FEDERICO FELLINI, 1957)
Nhân vật Cabiria trong phim “Nights of Cabiria” là một cô gái điếm, thoạt đầu ta thấy cô là một nhân vật nóng tính, lạc quan và pha chút ngây thơ. Nhưng càng xem, khán giả lại càng thấy được những mặt đối lập trong nội tâm của Cabiria được hiển lộ ra, dẫu cho Fellini đã cảnh báo ta (và cảnh báo chính Cabiria) với vụ việc đầu phim, nơi Cabiria bị cướp và đẩy xuống sông.
TÂM LÝ NHÂN VẬT ANTONIUS BLOCK trong THE SEVENTH SEAL (INGMAR BERGMAN, 1958)
Dựa theo lời kể của chính chủ, hiệp sỹ Antonius trước đây là một nhà quý tộc lãng mạn, yêu thơ ca, có một người vợ, những người hậu cận, một lâu đài ấm cúng. Chàng sau này rũ bỏ tất cả để trở thành một hiệp sỹ, chiến đấu vì vinh quang của Chúa. Chàng từ bỏ tình yêu, từ bỏ con người cũ mình. Nhiều năm sau, trở về quê hương sau cuộc Thập tự chinh, Thần Chết ghé thăm Antonius vào buổi sáng hôm ấy. Dẫu biết rằng không ai có thể thoát được quy luật của tạo hóa, nhưng chàng vẫn đề nghị một trận cờ với Thần Chết để chiến đấu vì mạng sống của mình. Chàng muốn Chúa dang rộng đôi tay với mình, xuất hiện trước mặt chàng và trò chuyện với chàng. Antonius muốn xưng tội, “Hãy rủ lòng thương chúng con”, chàng ôm mặt nói trong những giờ phút cuối cùng, “Chúng con nhỏ bé, sợ hãi và thiếu hiểu biết.”, nhưng càng gọi tên Người thì chàng càng chỉ nhìn thấy cái gương soi chiếu chính bản thân mình, cái bản thân đầy dằn vặt tội lỗi và mong cầu sự tha thứ.