Kỷ vật đôi khi không chỉ là một sự vật theo nghĩa đen. Nó còn là một thứ mà ta không thể cầm nắm được, nó chỉ xuất hiện trong trí nhớ, trong cảm xúc của chúng ta. Đúng với dòng mô tả như trên, 2 phần của The Souvenir (ra mắt lần lượt vào năm 2019 và 2021) là một bộ phim theo phong cách bán tự truyện, kể lại những hành trang, ký ức và kỷ niệm trong những năm tháng tuổi trẻ của chính nữ đạo diễn của phim, Joanna Hogg.

Ở phần I, Joanna Hogg dẫn dắt người xem vào một không gian với vẻ ngoài nhộn nhịp nhưng đầy tĩnh lặng của Sunderland của nước Anh những năm đầu thập niên 80, với thời trang, cũng như âm nhạc synth-pop của Psychedelic Furs, Joe Jackson,… Việc tạo nên sự đối lập về mặt không gian nhằm khắc họa nên góc nhìn từ nhân vật chính Julie, một cô nàng sinh viên ngành phim ảnh với vẻ ngoài và tính cách khép kín nhưng mang trong mình hoài bão về sự nghiệp.

Có thể thấy, từ ngôi nhà của Julie sống, cũng như ngôi nhà của bố mẹ Julie, đều được tô lên bằng lớp màu trắng sáng, để thấy được xuất thân của họ, cũng như quan điểm, lối sống trong gia đình của Julie. Về mối quan hệ của Julie với Anthony, một người đàn ông chững chạc làm ở Văn phòng Đối ngoại của Anh, không gian và sự tương tác giữa hai người luôn được tiết chế một cách tinh tế. Đặc biệt khi họ nằm hay ngồi bên cạnh nhau, ta hầu như không thấy sự bùng nổ hay giận dữ trong cảm xúc giữa Julie và Anthony, khi hai người luôn lắng nghe và trân trọng những câu nói, suy nghĩ của người còn lại, dù cho đó có là một lời phán xét hay lời nói không hay nào đó khác.

Xuyên suốt mạch truyện và nhịp phim của phần I là một gam màu chậm rãi, từ tốn, kết hợp với những cảnh quay tĩnh và mảng màu trắng nhạt, tạo nên một không gian tĩnh lặng nhưng vẫn đủ sự chuyển biến về cảm xúc.

Khi nút thắt ở khoảng giữa phim được tạo nên, Joanna Hogg đã dần kiến tạo và mở ra một mảng tối trong mối quan hệ của Julie và Anthony. Những bí mật về Anthony dần hé lộ khi anh bị phát hiện là một kẻ nghiện ma túy, không kiểm soát được bản thân mình, lúc này tâm trạng của Julie đã thay đổi, nhưng cô vẫn giữ sự kiên định trong tư tưởng của mình, khi vẫn nỗ lực hết mình vì người đàn ông cô yêu. Và khi Anthony đã không còn, thì những sự dồn nén, cô đơn và nỗi buồn của Julie đã được thể hiện rõ.

Ở cuối phim, đạo diễn còn cho ta thấy rằng, kỷ vật không chỉ là một mảnh ký ức thay đổi cuộc đời ta, nó cũng chính là một chất liệu để tạo nên nghệ thuật.

Sang phần II, bộ phim tập trung vào giai đoạn sau của cuộc đời Julie, khi cô sắp phải làm một bộ phim cuối khóa để tốt nghiệp.

Đã vài năm trôi qua, nhưng hình bóng của Anthony vẫn hiện trong tâm trí Julie, khi chúng vẫn chưa thoát khỏi cuộc sống của cô. Tiêu biểu là ở đoạn đầu phim, Julie vẫn luôn tìm về Anthony, thông qua góc nhìn và cảm nghĩ của mẹ mình, hay qua suy nghĩ của chính bố mẹ Anthony.

Nhưng dường như khi còn sống, Anthony đã giữ riêng một cuộc sống khác của anh khá kín đáo, nên không ai có thể biết được về anh nhiều. Có lẽ Julie cần phải tự tìm câu trả lời ấy cho mình.

Khi Julie gặp Jim, một chàng diễn viên trên phim trường và ân ái với anh ta, tưởng chừng như Julie được hồi tưởng lại cảm xúc khi còn ân ái với Anthony. Nhưng đó chỉ là một cảm xúc trống rỗng của Julie, rồi mọi thứ vẫn về với quỹ đạo đang có của cô.

Ở phần này, sự tham vọng về nghệ thuật của Julie đã được thể hiện rõ hơn, thế nhưng, điều đó đã vấp phải sự phản kháng từ giáo viên của cô. Cho nên, đã đến lúc cô phải chọn “mảnh ký ức” còn vương vấn trong tâm hồn mình để phục vụ cho dự án phim tốt nghiệp được thực hiện dễ dàng hơn.

Đoạn giữa của phim được tập trung hơn vào quá trình thực hiện bộ phim này của Julie. Những mâu thuẫn với thành viên đoàn làm phim, xoay quanh từ sự khó hiểu về ý tưởng của Julie khiến cho vài người trong đoàn làm phim nghĩ rằng, cô vẫn chưa hiểu được về con người của Anthony.

Khi “mảnh ký ức” ấy đã được đưa lên màn ảnh, có lẽ, tự Julie cũng nhận ra rằng, liệu mình đang thực sự nhớ Anthony, hay mình chỉ nhớ những lúc có được người đồng hành bên mình? Câu trả lời cũng được chính Julie biểu lộ qua phân cảnh giấc mơ đầy ẩn dụ của mình. Một giấc mơ mang đầy phong cách điện ảnh, khi chúng biểu hiện lại những cảm xúc mà Julie trải qua, và đã đến lúc cô phải quên đi Anthony và bước tiếp sang chương mới của cuộc đời mình.

Đoạn kết phim cũng là sự ẩn dụ đầy thú vị từ đạo diễn Joanna Hogg. Khi ta đang được thấy những hình ảnh của một Julie 30 tuổi tươi mới hơn, lúc này cô đã là một đạo diễn MV ca nhạc, thì máy quay đột nhiên lia ra ngoài studio với ekip làm phim, và đạo diễn hô “Cắt”. Có thể thấy, Joanna Hogg vẫn giữ nguyên ý niệm và thông điệp của bộ phim, rằng ta vẫn sẽ đưa ký ức của ta lên màn ảnh, dù nó đem lại cho ta niềm vui hoặc nỗi buồn.