Ý tưởng về bộ phim Wild Strawberries (1957) đã loé lên trong Ingmar Bergman vào một chuyến đi từ Stockholm đến Dalarna. Giữa chuyến đi ấy ông đã dừng chân ghé thăm Uppsala – quê nhà của mình, nơi Bergman sinh ra và lớn lên. Khi đang lái xe bên ngôi nhà của người bà, ông bỗng hình dung tới viễn cảnh khi mở cánh cửa chính, và rồi trông thấy mọi thứ bên trong vẫn vẹn nguyên hệt như thời ấu thơ.

Ingmar Bergman (ngoài cùng bên phải) hồi nhỏ

“Nó thình lình lay động tâm trí tôi” - Ingmar Bergman chia sẻ, “Sẽ ra sao nếu có thể làm một bộ phim về điều này; rằng bạn chỉ đơn thuần đi dạo bộ và mở ra một cánh cửa, và rồi cứ thế bước vào miền thơ ấu, rồi lại mở một cánh cửa khác và quay trở về thực tại, sau đó rẽ vào góc phố và đi đến một giai đoạn khác trong cuộc đời. Mọi thứ vẫn cứ tiếp tục, vẫn hằng sống. Thực tình đó chính là ý tưởng đằng sau Wild Strawberries.”.

Về sau, trong Image: My Life in Films, ông hồi tưởng lại về ý tưởng khi xưa: “Đó là lời nói dối. Sự thật là tôi mãi mãi sống trong thời thơ ấu của mình.”

“Những cánh cửa ngăn cách giữa người đàn ông già cỗi của ngày hôm nay và đứa trẻ con ấy vẫn còn rộng mở. Tôi có thể đi dạo qua nhà bà mình và biết chính xác vị trí của những bức ảnh, của đồ đạc, nó có dáng hình ra sao, giọng nói và những mùi hương. Tôi có thể nằm trên giường mình tối nay, và phiêu dạt đến miền tuổi thơ ấy chỉ trong chưa đầy một tích tắc.”

Ảnh trong phim Fanny and Alexander (1982) - lời tri ân đến tuổi thơ của Ingmar Bergman

Wild Strawberries là thước phim về nỗi sợ thời gian, về sự chiêm nghiệm tuổi xế chiều. Và quả thực, Ingmar Bergman vẫn luôn thấy choáng ngợp trước tốc độ chảy trôi của năm tháng. Ông luôn khắc ghi những điều nhỏ bé nhất trong cuộc đời - những món đồ chơi, những tiếng ồn, mùi hương và ánh sáng. Ông tâm sự với nàng thơ Liv Ullmann: “Mỗi khi nhìn anh trai mình, anh cảm giác như mới chỉ ngày hôm qua, bọn anh còn đang chạy nhảy trong vườn với đôi chân trần, và trong anh trỗi dậy một nỗi niềm sợ hãi.”

Ingmar Bergman và Liv Ullmann

Vài tháng sau khi bộ phim ra mắt, Ingmar Bergman gặp lại một người bạn thời thơ ấu. Người bạn thổ lộ với Bergman rằng khi xem Wild Strawberries, ông đã nghĩ về người dì Berta đang đơn côi một mình ở Borlänge: “Tôi không thể đưa dì ấy ra khỏi tâm trí, và khi cùng vợ mình trở về nhà, tôi nói rằng hãy mời dì Berta đến chơi vào Lễ Phục Sinh nhé.”. Và đối với Bergman, đó là lời nhận xét tuyệt vời nhất ông từng có được.

___________

Lược dịch từ:

@persistence.of.cinema

Wild Strawberries by Peter Cowie – The Criterion Collection