Bình dị, tinh tế, vừa ám ảnh lại vừa dịu êm, hiền hoà – What’s Eating Gilbert Grape đã làm lay động hồn người bằng những điều tưởng chừng giản đơn, gần gũi nhất, đó là tình cảm gia đình, là lòng vị tha và sự hy sinh. Bộ phim tựa như một lát cắt cuộc sống, tại một chốn vùng quê đơn điệu, bình lặng, nhưng gửi gắm trong từng thước phim tươi sáng ấy, lại là những xúc cảm lắng sâu, là những dằn vặt, trăn trở về ý nghĩa cuộc đời.

Bộ phim mở đầu với hình ảnh một chiếc xe du lịch ánh lên màu vàng của nắng, từ từ tiến vào thị trấn nhỏ, kéo theo đó là tiếng cười nắc nẻ, hồn nhiên của cậu nhóc Arnie. Bên cạnh Arnie là người anh trai Gilbert, với gương mặt hiền hoà và mái tóc màu nâu hạt dẻ. Chỉ trong vài phút giây đầu tiên, chàng trai Gilbert đã gợi lên trong tâm thức người xem về một cá tính trầm lặng, cô đơn và đầy suy tư, trăn trở. Và quả không sai khi nói, chính cuộc sống đằng đẵng suốt tháng năm đã góp phần nhào nặn nên một tâm hồn trầm buồn và vô định như Gilbert Grape. Gilbert là con trai thứ trong một gia đình có bốn người con. Mẹ của Gilbert là một phụ nữ mắc bệnh béo phì, ngày này qua tháng khác chỉ chôn chân trong căn nhà xập xệ, tồi tàn; chị cả của Gilbert phải đảm đương việc nội trợ trong gia đình; Ellen – em gái Gilbert thì đang ở tuổi niên thiếu, thường hay chống đối anh mình; còn người em trai Arnie là một cậu bé 19 tuổi mắc chứng thiểu năng trí tuệ. Ngày ngày, Gilbert vừa phải chăm sóc mẹ, trông chừng em trai, vừa phải lao động cật lực để nuôi sống cả gia đình. Cửa hàng địa phương nơi Gilbert làm việc thì ngày một ế ẩm vì phải cạnh tranh với siêu thị hiện đại mới xây gần đó. Những phút giây thảnh thơi của anh có chăng chỉ là những buổi chiều tụ tập tán dóc cùng hai người bạn thân. Và cũng trớ trêu làm sao, khi chàng thanh niên cô đơn Gilbert lại dính líu vào mối quan hệ vụng trộm với một bà nội trợ trong thị trấn là Betty.

Điều đang ăn mòn Gilbert Grape, không gì khác, chính là cuộc sống nhọc nhằn, vất vả, chán chường ngày này qua tháng khác, là gia đình anh, là cái thị trấn nghèo nàn, buồn tẻ và tù túng đến ngột ngạt. Cuộc sống Gilbert tựa như một guồng quay không hồi kết, khi mà chính tình yêu thương, chính những trách nhiệm cùng sự hy sinh cao cả, lại trở thành những thứ ngày đêm giày xéo, ăn mòn tâm hồn anh. Những lo toan, khổ đau vì cuộc sống ấy tưởng như sẽ không có hồi kết, cho đến một ngày anh gặp Becky, một cô gái với tâm hồn thuần khiết, mộc mạc và đầy tự do. Nàng Becky ấy “yêu bầu trời màu xanh bởi nó thật bao la, vô tận”. Nàng không giống một Gilbert bị kìm hãm nơi thị trấn nghèo nàn, đơn điệu, nàng luôn sống hết mình với từng phút giây hiện tại, nàng có thể đi bất cứ nơi đâu, làm bất cứ điều gì mình muốn. Sự xuất hiện của Becky giũa cuộc đời chật hẹp, tù túng của Gilbert tựa như một ngôi sao toả sáng giữa màn đêm đen kịt. Tình yêu giữa họ đã nảy nở thật tự nhiên, chân thành. Có lẽ chính sự giải thoát, sự tự do nơi tâm hồn Becky là điều mà Gilbert luôn hằng ao ước…

Becky: “Em không hứng thú với vẻ đẹp hào nhoáng bên ngoài vì nó chẳng hề vĩnh viễn. Sau cùng, mặt con người ta sẽ nhăn nheo, tóc sẽ bạc trắng và ngực thì chảy xệ. Chỉ những điều chúng ta làm mới thực sự là quan trọng.”

Đạo diễn Lasse Hallstrom đã thổ lộ rằng hình tượng Gilbert Grape chính là bức chân dung của ông thuở ngày xưa - một chàng trai phải gồng gánh trên vai biết bao trách nhiệm với gia đình, để rồi gạt đi những ước mơ, mưu cầu hạnh phúc của bản thân, lãng quên những ý nghĩa thực sự ở cuộc sống. Ở Gilbert Grape, ta luôn thấy sự giằng xé nội tâm mãnh liệt, giữa một bên là trách nhiệm với gia đình, còn một bên là khát vọng tự do. Tình yêu Gilbert dành cho gia đình quả là lớn lao, vô ngần, nhưng có những lúc, chính tình yêu thương ấy lại thử thách lòng kiên nhẫn và xát muối vào vết thương lòng của anh. Cảm xúc bị dồn nén, rồi sẽ có lúc phải tuôn trào. Có lẽ ta sẽ chẳng thể nào quên được khoảnh khắc Gilbert bộc phát trong cơn tức giận, lao vào đánh đập Arnie, nhưng rồi khi bình tâm trở lại, Gilbert nghẹn ngào như sắp bật khóc, lái xe đi tìm Arnie trong đêm. Đến khi được Becky hỏi về ước mơ, khát vọng trong cuộc sống, Gilbert cũng chỉ ngập ngừng…

Gilbert: “Anh muốn mẹ đi tập thể dục. Anh muốn Ellen mau trưởng thành. Anh muốn một bộ não mới cho Arnie…”

Becky: “Vậy anh mong ước điều gì cho bản thân? Chỉ một mình anh thôi?”

Gibert: “Anh muốn trở thành một người tốt.”

Trở thành người tốt để mãi thương yêu, bảo vệ, chở che cho gia đình. Dù bị dòng đời xô đẩy, bị cuộc sống và những gánh nặng ăn mòn cả tâm hồn, cả những tháng năm tuổi trẻ, nhưng ở Gilbert vẫn là một tấm lòng cao thượng, vị tha. Đó có lẽ cũng chính là điều đẹp đẽ nhất, đáng trân quý nhất ở một con người.

What’s Eating Gilbert Grape không chỉ là lát cắt chân thực về cuộc sống, mà còn là cái nhìn vị tha về những kiếp người tàn. Một người phụ nữ mắc bệnh béo phì, bị cả thị trấn ghẻ lạnh, cười chê như mẹ Gilbert, lại đáng thương và đa cảm vô cùng khi phải chịu những ám ảnh dai dẳng từ quá khứ. Và cũng chính người phụ nữ ấy, đã mặc mọi lời dèm pha, bước chân ra khỏi căn nhà đã chôn chân trong đó nhiều năm để đi đón cậu con trai trở về nhà. Hay như cậu bé thiểu năng trí tuệ Arnie, thường vô tình gây ra bao rắc rối khiến Gilbert mỏi mệt, lại bật khóc nức nở như một đứa trẻ khi không thấy mẹ tỉnh dậy. Một người phụ nữ lầm lì như mẹ Gilbert đã một đời dằn vặt trong quá khứ, hay Arnie dẫu không có trí thông minh của một người bình thường, thì cậu bé vẫn biết tổn thương, đau lòng trước mất mát. Có lẽ tất cả chúng ta đều phải có cái nhìn vị tha hơn với con người, cuộc đời, và rằng tất cả mọi người đều có quyền được thương yêu.

Leonardo DiCaprio đã có một màn hoá thân đầy ấn tượng trong vai cậu bé thiểu năng trí tuệ Arnie. Trong từng thước phim của What’s Eating Gilbert Grape, Arnie luôn xuất hiện như một tia nắng, hồn nhiên, náo động, khiến ta vừa thương vừa giận, vừa khao khát chở che. Vào thời điểm bấm máy, Leo mới chỉ 19 tuổi, và anh đã khiến mọi người phải trầm trồ trước tài năng diễn xuất của mình. Được biết, để nhập vai một cách chân thực như vậy, Leo đã phải luyện tập rất nhiều, đến các bệnh viện tâm thần và trò chuyện cùng các em nhỏ nơi đây. Bên cạnh đó, điều What’s Eating Gilbert Grape trở nên thật tinh tế và lay động lòng người chính là diễn xuất tuyệt vời của Johnny Depp. Gilbert Grape là một vai diễn thật ấn tượng, khác biệt với những hình tượng kẻ lập dị tinh quái thường thấy trên màn ảnh của Johnny. Ở Gilbert Grape là một thế giới nội tâm vô cùng phức tạp, đa cảm, với sự giằng xé, hỗn loạn giữa trách nhiệm, gánh nặng cùng những khát vọng tương lai. Quả thực, Gilbert Grape là một trong những vai diễn xúc cảm và xuất sắc nhất của Johnny.

What’s Eating Gilbert Grape tựa như một câu chuyện cảm động về lòng vị tha. Cho đến cuối cùng, Gilbert đã tìm thấy bình yên và tự do trong tâm hồn, đó là tình cảm gia đình, là sự gắn kết với Becky – tình yêu cuộc đời anh. Gilbert dám đã bước ra khỏi mối tình bất chính với bà nội trợ Betty, đã đốt cháy căn nhà tồi tàn cùng những gánh nặng, trăn trở về quá khứ đau thương. Gilbert đã mạnh mẽ vượt lên quá khứ, lên hiện tại và cả cái guồng quay tù túng tưởng chừng như bất tận ấy, để bước đến một tương lai tươi sáng hơn. Có một điều chắc chắn, là Gilbert sẽ sống hết mình, sẽ mãi ở bên trở che cho Arnie, sẽ sát cánh cùng Becky trên chuyến hành trình phía trước, sẽ giữ vẹn nguyên tâm hồn trong sáng, thiện lương và tấm lòng vị tha cao cả. Ý nghĩa thật sự của cuộc sống, nằm chính ở những điều bình dị, giản đơn nhất, ở chính tình yêu thương.